Je bent slachtoffer geworden van een misdrijf en je wil graag je rechten laten gelden. Hiervoor bestaan verschillende juridische mogelijkheden. Zo kan je je laten registreren als benadeelde persoon, jezelf burgerlijke partij stellen in een bestaande strafprocedure of een klacht met burgerlijke partijstelling neerleggen bij een onderzoeksrechter. In dit artikel worden deze verschillende mogelijkheden verder toegelicht en verduidelijkt.
Statuut van de benadeelde persoon
Als slachtoffer van een misdrijf kan je, via een verklaring bij de politie of het secretariaat van het parket, jezelf laten registreren als benadeelde persoon. Dit gebeurt door middel van het invullen van een formulier. Hierdoor heb je als slachtoffer heel wat bijkomende rechten in een lopend strafonderzoek:
- Informatieverstrekking: je wordt op de hoogte gehouden wanneer de zaak geseponeerd wordt, wanneer men overgaat tot een gerechtelijk onderzoek, wanneer de zaak voor de raadkamer komt en wanneer de zaak voor een vonnisgerecht zal worden behandeld.
- Als benadeelde persoon kan je zelf documenten laten voegen bij het dossier.
- Als benadeelde persoon kan je jezelf laten vertegenwoordigen door een advocaat.
- Als benadeelde persoon kan je inzage vragen in het dossier via artikel 21bis Sv.
Statuut van de burgerlijke partij
Verder bestaat er de mogelijkheid om je burgerlijke partij te stellen in een reeds bestaande strafprocedure die op gang is gebracht door het parket. Deze mogelijkheid bestaat tot het sluiten van de debatten in eerste aanleg. Zodoende is het mogelijk om jezelf burgerlijke partij te stellen voor de onderzoeksrechter, de raadkamer of een correctionele/politierechtbank.
Klacht met burgerlijke partijstelling
Tot slot kan een slachtoffer van een misdrijf zelf actie ondernemen door een strafvordering in werking te stellen via een klacht met burgerlijke partijstelling. Deze klacht leg je neer bij de onderzoeksrechter. Vervolgens zal er een som moeten worden betaald die overeenstemt de vermoedelijke gerechtskosten. Dit bedrag geldt als waarborg voor het geval dat de procedure niet tot de veroordeling van de verdachte leidt. Verder moet er aan een aantal specifieke voorwaarden voldaan zijn:
- Bekwaamheid: je moet rechtspersoonlijkheid bezitten en handelingsbekwaamheid zijn.
- Hoedanigheid: je moet slachtoffer zijn van een misdrijf.
- Belang: er wordt nagegaan of je als slachtoffer een rechtmatig belang hebt bij het instellen van een klacht met burgerlijke partijstelling.
- De schade moet aannemelijk gemaakt kunnen worden.