Het filmen zelf

Politieambtenaren vallen tijdens hun taakuitoefening binnen de werkingssfeer van het persoonsgegevensbeschermingsrecht en kunnen desgevallend hun recht op privacy inroepen. Deze rechten dienen echter wel te worden afgewogen tegen andere fundamentele rechten, zoals de journalistieke vrijheid en het recht op informatie van de burger. 

In een vonnis van 18 mei 2020 van de correctionele rechtbank te Gent oordeelde de strafrechter dat men een gegronde reden moet aanvoeren voor het filmen van politieambtenaren. Het komt de strafrechter toe om naar gelang de concrete omstandigheden te beoordelen of een verwerking van persoonsgegevens, die zonder toelating van de betrokken persoon gebeurde, valt onder het toepassingsgebied van de journalistieke exceptie zoals bedoeld in artikel 24 §1 WGB. 

Het is dus afgeraden om occasioneel optreden van de politie te filmen. Enkel wanneer het een belangrijke maatschappelijke discussie kan teweegbrengen, is het mogelijk om de interventie vast te leggen (bijvoorbeeld geweld gebruikt door de politie). 

Het verspreiden van beelden

Het verspreiden van beelden op bijvoorbeeld social media kan wel problematisch zijn in die zin dat dit een inbreuk zou kunnen inhouden van onrechtmatige persoonsgegevensverwerking. Het verspreiden van beelden kan enkel gerechtvaardigd zijn wanneer aan 3 voorwaarden voldaan is: 

1. Er dient een duidelijk en specifiek doeleinde voor de verwerking aanwezig te zijn. 
2. Dit doeleinde moet voorafgaand aan, of minstens gelijktijdig met, het filmen of nemen van een foto vaststaan en gerechtvaardigd zijn. 
3. De verwerking van persoonsgegevens moet noodzakelijk en proportioneel zijn. M.a.w. moet men zich afvragen of het wel gerechtvaardigd is de politieambtenaar te filmen en of het ook effectief nodig is deze te filmen. Kan het doeleinde dat wordt nagestreefd niet op een andere manier bekomen worden? 

De filmer kan de strafbaarstelling van ‘belaging’ en ‘laster en eerroof’ ten laste worden gelegd indien het filmen en verspreiden niet op een rechtmatige wijze gebeurde. 

Kan de GSM of het toestel in beslag worden genomen?

Elke uitvoering van een politiebevoegdheid moet proportioneel zijn. Dit kan ertoe leiden dat het toestel van een persoon die, in strijd met de bepalingen van de WGB, de politieambtenaar filmt of fotografeert niet zonder meer in beslag kan worden genomen.

Het is aangewezen dat de filmer of fotograaf wordt gewaarschuwd en de kans krijgt om de beelden in het bijzijn van de politieambtenaar te verwijderen in de veronderstelling of vaststelling dat de filmer of fotograaf zich daartegen niet verzet. De filmer of fotograaf kan immers van oordeel zijn dat hij een gerechtvaardigde reden heeft om het politieoptreden te filmen. Daartegenover heeft de politieambtenaar de autonome bevoegdheid om op basis van de concrete feiten en omstandigheden vast te stellen dat met het filmen of het fotograferen van de politieambtenaar de AVG/WGB wordt overtreden, in welk geval het toestel dat de bewijselementen draagt in beslag kan worden genomen om het bewijs uit de drager te extrageren.

De politieambtenaar mag onder geen beding zelf de beelden wissen.